Pagina 22 van: Haven op- en overslag 2021
november 2021 Frank Hooijer, StuvEx International NV
Als bij de verlading van producten naar
bulkwagens of tankwagens elektrostati-
sche ontlading een risico vormt – denk
aan een stof- of gasexplosie – zal aar-
ding noodzakelijk zijn. Veel hangt af
van de aard van het product.
Onbrandbare stoen zoals zout of water
vormen bij verlading geen explosiegevaar.
Anders is dit voor bijvoorbeeld suiker of
alcohol. Deze producten kunnen bij resp.
een bepaalde lucht/stof- en lucht/damp-
concentratie door een elektrostatische
vonk met voldoende energie worden ont-
stoken, met als gevolg een explosie. Vaste
Over de aarding van
bulkwagens
Afb. 1 Aardingssysteem van StuvEx voor
bulkwagens
Afb. 2 Aarding van een bulkwagen
22 Haven / Explosieveiligheid
stoen en vloeistoen kunnen elektrosta-
tisch worden opgeladen tijdens verlading,
zodat dan zeker een degelijke aarding is
vereist.
Ontstekingsenergie
Een bulkwagen met product kan elektro-
statisch worden opgeladen tijdens het
wegtransport en bij het laden en lossen.
Hierbij is een oplading mogelijk tot tiental-
len kiloVolts (kV) die aanleiding kan geven
tot vonken van wel 100 milliJoules (mJ). Of
deze energie voldoende groot is om een ex-
plosie te veroorzaken, hangt mede af van
de minimale ontstekingsenergie (MOE)
van het product. Voor brandbare dampen
en gassen is de MOE meestal kleiner dan
1 mJ. Deze lage waarde betekent dat bij de
verlading van dergelijke producten aar-
ding altijd noodzakelijk is. Voor lucht/stof-
mengsels ligt de MOE veelal hoger. Over de
explosie-karakteristieken van producten
is online veel informatie beschikbaar, bij-
voorbeeld op www.gestis.dguv.de en stau-
bex.ifa.dguv.de.
Aardingssysteem
In principe kan een aarding al tot stand
worden gebracht met behulp van een tang
en een enkele geel/groene aarddraad.
Aan de aardingssystemen voor bulkwa-
gens in een industriële en Atex-gezoneer-
de omgeving worden best wel wat meer
eisen gesteld. Zo’n aardingssysteem moet
Atex-conform zijn en middels een meting
(capacitief) kunnen vaststellen of de aar-
dingstang op het aardingspunt van de
bulkwagen zit en niet op een ander meta-
len object. Dit ‘dwingt’ de chaueur om de
bulkwagen correct en dus veilig te aarden.
Weerstandwaarde
Een andere eis is dat gedurende de periode
dat de tang op het aardpunt van de vracht-
wagen is bevestigd, wordt gecontroleerd
of de weerstandswaarde tussen aardings-
unit en tang voldoende laag blij. Een ka-
belbreuk of slechte verbinding wordt dus
direct gesignaleerd (een gangbare weer-
standswaarde <10Ω wordt aanbevolen). De
status van de aardverbinding moet mid-
dels lampen op de aardingsunit duidelijk
worden aangegeven. In de aardingsunit
kunnen potentiaalvrije contacten worden
geïntegreerd om bijvoorbeeld een pomp,
blower of klep te schakelen. Zo ontstaat
een automatische opstartvoorwaarde voor
het veilig laden en lossen.
Keuring
Aardingsunits worden in de regel niet jaar-
lijks gekeurd, aangezien ze veelal zelf-con-
trolerend zijn. Wel kan de goede werking
(aankelijk van het type aardingssysteem)
door de eindgebruiker worden getest en
vastgelegd. Verzekeringsbedrijven kunnen
echter aan de eindgebruiker aanvullende
eisen stellen, zoals het laten controleren
van het aardingssysteem door een derde
partij. Als de aardingsunit zich in een Atex-
zone bevindt, dient de unit als Atex-appa-
ratuur wel periodiek te worden geïnspec-
teerd.
Informatie
Meer informatie staat in de IEC/TS60079-
32-1:2017 ‘Richtlijnen voor elektrostatische
risico’s’. StuvEx International NV is produ-
cent van onder meer aardingsystemen voor
metalen vaten, IBC’s, bigbags en bulkwa-
gens.
22_stuvex.indd 22 01-11-21 08:58