Afb. 1 Een elevatorvoet met een systeem voor explosie-onderdrukking
34 mei 2020 Tekst: Ake Harmanny, ISMA/Stuvex
Beveiliging
elevator is
maatwerk
Volgens statistieken uit de voedingsmiddelen- en veevoeder-
industrie staan bekerelevatoren vaak bovenaan de lijst van
installaties waarin de meeste stofexplosies voorkomen. De
beveiliging van elevatoren vraagt om maatwerk.
Anders dan de statistieken misschien doen vermoeden, is de stof-
concentratie in bekerelevatoren die brandbare poeders transporte-
ren meestal zó hoog, dat geen stofexplosie kan optreden. De con-
centratie brandbare stof in de lucht ligt dan namelijk ver boven de
bovenste explosiegrens. Dit bleek (onder andere) bij een testpro-
gramma in Engeland. Er werd getracht een explosie te veroorza-
ken in een aantal elevatoren die zetmeel of bloem transporteerden.
Maar het lukte niet om in de draaiende installatie het stof-lucht-
mengsel goed te ontsteken. Dezelfde ervaring is ook opgedaan bij
een onderzoek in Duitsland.
Trillingen
Wél was het in beide onderzoeken mogelijk een heftige explosie te
veroorzaken bij de opstart van een lege elevator! Hierbij ontstaan
namelijk trillingen die stofafzettingen doen opwervelen, waarbij
zich wel degelijk een explosief stof-lucht-mengsel kan vormen.
Tip voor de twijfelaar: Kijk eens door het kijkvenster van de eleva-
tor. Of, als er geen venster is, demonteer een plaat. En geef een flin-
ke klap op de elevator. Dwarrelt er stof naar benden? Dan is er een
explosierisico!
Grove producten
Toch komen explosies niet alleen voor bij de opstart van een ele-
vator, maar ook tijdens het transport van materialen. Dan gaat het
echter meestal niet om poeders, maar om korrelvormige producten
zoals graan of houtpellets. Daarin is relatief weinig stof aanwezig,
maar voldoende om gevaarlijke stof-lucht-mengsels te kunnen vor-
men. In het algemeen zijn elevatoren voor grove producten het ge-
vaarlijkst. Tenzij de korrels echt stofvrij zijn of plakkerig.
Kristalsuiker
In Duitsland zijn in een elevator voor kristalsuiker stofconcentraties
gemeten tijdens het bedrijf van de installatie. Zonder stofafzuiging
op de elevator bleek de stofconcentratie te liggen in de buurt van
Stofbestrijding / Explosieveiligheid
34-35_stuvex.indd 34 23-04-20 15:19
