Mobiele stofzuigers en ontstoffingsinstallaties die het vrijkomende fijne stof bij de bron afzuigen zijn in de stortgoedverwerkende industrie al jaren gemeengoed. Nieuw is volgens sales manager Marcel Hoek van Kalkman Projecten de groeiende belangstelling voor zware stofzuiginstallaties. Die zuigen het stof sneller en efficiënter van de vloer en van de machines en vangen het stof direct op in een big bag of container. “Met een schonere en hogere productie als resultaat.”
Stofzuiginstallaties – al dan niet aangesloten op een vast leidingwerk – waarmee stof en gemorst product wordt opgezogen van de grond, uit kelders of van machines vormen een vertrouwd beeld bij veel ver- en bewerkers van stortgoed. Waarom? Omdat werkgevers ervan doordrongen zijn dat stofzuigen van de werkomgeving ervoor zorgt dat de arbeidsomstandigheden verbeteren: medewerkers inhaleren minder stof, krijgen minder snel stof in de ogen en… een schone omgeving werkt stukken gemotiveerder. Maar een niet te onderschatten plus van een stofarme werkomgeving is ook dat bewegende delen als cilinders en lagers aanzienlijk minder snel slijten en dat de kans op ongeplande stilstanden door stof in elektrakasten veel kleiner is.
Deze artikelen over STOFBESTRIJDING vind je vast ook interessant:
- Het explosieve gevaar van stoffilters
- Stofbestrijding bij recyclers: geen kwestie van domweg de brandslang openzetten
- Stof, onderschat de gevaren ervan niet
Kleine zuigklussen
Sales manager Marcel Hoek van Kalkman Projecten beweegt zich dagelijks in de wereld van stof, stofbestrijding en stofbeheersing. Hij ziet dat veel bedrijven werken met een kleine mobiele stofzuiger met een gering motorvermogen en een klein filteroppervlak die met de hand verplaatsbaar is. “Deze bewijzen vooral hun diensten bij het schoonzuigen van licht vervuilde werkplekken”, vertelt Hoek. “Daarbij wordt het opgezogen stof meestal in een emmer met een inhoud van ongeveer 50 liter opgevangen. Het is vanuit technisch en financieel oogpunt een prima oplossing voor dit lichte zuigwerk.”
Kleine mobiele stofzuigers zijn niet geschikt voor het opzuigen van relatief veel en zwaar stof of product. “Probleem is allereerst dat het filter snel dicht komt te zitten. Daarnaast is de zuigkracht te gering om het stof snel op te zuigen. Tenslotte sloop je je rug bij het legen van de 50 liter opvangemmer; die weegt al snel 50 tot 60 kg, niet te tillen.”

Vacuüminstallatie voor het zwaardere werk
Waar relatief veel en zwaarder stof moet worden opgezogen, biedt een mobiele, compacte stofzuiginstallatie of een vast opgestelde stofzuiginstallatie aangesloten op een vast leidingwerk uitkomst. Vergeleken met een mobiele stofzuiger hebben deze vacuüminstallaties veel meer zuigkracht en ook beduidend meer filteroppervlak. Verplaatsen van dit type compacte mobiele stofzuiginstallaties gebeurt meestal met een heftruck.
Het afgevangen stof wordt opgevangen in een big bag die onder de uitlaat van de trechter wordt gehangen. Omdat het verplaatsen van een aparte vacuümunit en filterunit met stofopvang in big bag of container vaak als lastig en tijdrovend wordt ervaren, kiezen bedrijven in toenemende mate voor een compacte mobiele stofzuiginstallatie waar de motor en filterunit als één verplaatsbare installatie zijn gebouwd.
Te zware installatie is funest
Bij de keuze voor een mobiele of vaste stofzuiginstallatie is het essentieel dat deze geschikt moet zijn voor de werkzaamheden die er mee moeten worden gedaan. “Te vaak zien we dat de installatie en de opdracht die deze moet vervullen niet in verhouding staan”, vertelt Marcel Hoek. “Met teleurstellingen tot gevolg. Je verwacht het niet, maar zeker bij vast opgestelde stofzuiginstallaties kiezen bedrijven vaak voor een veel te zware installatie. Die voldoet dan prima wanneer er vier schoonmakers tegelijk aan het zuigen zijn, maar wanneer er maar één schoonmaker actief is valt er niet mee te werken.” Marcel Hoek legt uit hoe dit zit. “De denkfout die vaak wordt gemaakt, is dat bij stofzuigen de onderdruk bepalend is. Het is echter de combinatie beschikbare lucht en kracht bij het zuigpunt die bepaalt of er snel en efficiënt kan worden gezogen.”
Hoek vertelt dat voor het efficiënt stofzuigen van veel soorten stof met een 400 mm brede zuigmond een debiet nodig is van 600 tot 750 kuub lucht per uur bij 10.000 tot 12.000 Pa aan onderdruk. “Bij een installatie met een veel te zware motor wordt met veel meer onderdruk gezogen; mogelijk zelf met 25.000 Pa. Dan heb je als schoonmaker het gevoel dat de zuigmond gewoon vast aan de vloer zit. Onwerkbaar gewoon.” De te hoge onderdruk heeft ook als gevolg dat het veiligheidsventiel van de vacuümpomp open zal gaan en dat er omgevingslucht wordt aangezogen om te voorkomen dat de vacuümpomp oververhit raakt. “Gevolg hiervan is te weinig lucht en kracht bij de stofzuigmond, waardoor veel minder en minder snel stof kan worden opgezogen.”

Een te zware vacuüminstallatie zuigt voor geen meter, maar kost ook onwenselijk veel energie. “35 kW per uur extra.” Marcel Hoek adviseert voor situaties dat het aantal gebruikers van een installatie sterk fluctueert beter gekozen kan worden voor bijvoorbeeld twee 30 kW vacuümunits dan voor één 55 kW unit. Wie denkt dat een 55 kW vacuümunit in combinatie met een frequentieregelaar de klus ook klaart, komt volgens Hoek bedrogen uit. “De motor moet teveel terug worden getoerd. Vervolgens valt deze uit vanwege een te hoge bedrijfstemperatuur.”
Kalkman ontwikkelde eigen vacuüminstallatie
“Op basis van onze jarenlange ervaring met stofzuiginstallaties ontwikkelden we binnen Kalkman Projecten zelf een mobiele vacuüminstallatie”, vertelt sales manager Marcel Hoek. “We hebben hem de KMVU-13 genoemd, de installatie is speciaal ontworpen voor zware industriële toepassingen.” In de omkasting monteerde Kalkman een 12,5 kW ringpomp die 30 procent vacuüm levert. De stofzuigunit is voorzien van 24 filterdoeken met een gezamenlijk filteroppervlak van 10 vierkante meter. Deze worden gereinigd middels een persluchtreiniging. “Daarvoor bouwden we in de machine een compressor.” Hoek vertelt dat de stofzuiginstallatie eenvoudig met een heftruck is te verplaatsen; daarvoor is de KMVU-13 voorzien van inrijkokers. De installatie staat op telescooppoten en het stof wordt opgevangen in een big bag die onder de uitlaat van de trechter wordt gehangen. Verder is de installatie naar eigen zeggen onderhoudsarm. “Een slijtdeel van een vacuüminstallatie dat normaliter regelmatig onderhoud vraagt is de pendelklep bij de uitlaat van de stofopvangtrechter. Wij kozen bij deze machine voor een robuuste en doordachte pendelklep, die de afgelopen jaren bewees zeer duurzaam en onderhoudsarm te zijn.”
Meer over Kalkman Projecten.